هر آنچه که لازم است درباره ترانس و استابلایزر سه فاز بدانید
در این مطلب قصد داریم به طور خلاصه مطالبی را دور ارباط با ترانس و استابلایزر با شما به اشتراک بگذاریم. کمتر کسی است که حداقل یک بار در زندگی نام برق تک فاز یا سه فاز به گوشش نخورده باشد. برخی بهصورت تخصصی و برخی به صورت غیرحرفهای چنین اصطلاحاتی را شنیدهاند. اما شاید خیلی درباره ترانس و استابلایزر سه فاز ندانید. در این مطلب سیر تا پیاز برق سه فاز را برایتان میشکافیم و از مزایا و معایب آن و راهکارهایی خواهیم گفت که میتوانید از آسیبهای احتمالی جلوگیری کنید.
- حتما بخوانید: استابلایزر چیست؟
برق سه فاز چیست و کجا استفاده میشود؟
بهتر است در مرحله اول با تعریف برق سه فاز شروع کنیم تا کمی بیشتر با آن آشنا شوید. برق سه فاز (Three phase electric power) روشی مرسوم برای تولید، انتقال و توزیع جریان الکتریسته است. برق سه فاز در واقع یک سیستم چند فازی بوده و متداولترین روش برای شبکههای برق جهانی و انتقال انرژی الکتریکی است. ضمن اینکه از این روش برای موتورهای بزرگ و شبکههای حاوی بار سنگین استفاده میشود. معمولا برق سه فاز برای راهاندازی پمپ، الکتروموتور، آسانسور و… مورد استفاده قرار میگیرد. به طور کلی در فضاهای صنعتی و تجاری این برق بیشتر کاربرد دارد و روشی مقرونبهصرف بهشمار میرود. مدار سه سیم سه فاز معمولا مقرونبهصرفهتر از مدار دو سیم تک فاز با ولتاژ یکسان است؛ چراکه برای انتقال انرژی الکتریکی ورودی، از مواد رسانای کمتر بهره میبرد. البته برای برق سه فاز چهار سیم نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
مزایا و معایب برق سه فاز چیست؟
بعد از اینکه در قسمت بالا به تعریف و کاربرد برق سه فاز اشاره کردیم، باید بدانید این سیستم مزایا و معایب مختلفی دارد که در ادامه به آنها میپردازیم. مزایای برق سه فاز نسبت به تک فاز • هزینه کمتر • وزن کمتر • ابعاد کوچکتر • زمان راهاندازی کمتر • نیاز به فضای کمتر • انتقال انرژی بیشتر • نصب آسانتر • امکان خروجی گرفتن تک فاز از برق سه فاز • امکان ساخت موتورهای القایی ارزانتر به دلیل ایجاد میدان مغناطیسی دوار معایب برق سه فاز نسبت به تک فاز • هزینه بیشتر واحدهای استندبای • هزینه بیشتر تعمیرات • سختی تعمیرات • نوسانات احتمالی و مشکلات بعدی آن • در ترانسفورماتور (مبدل) اگر یکی از مبدلها دچار مشکل شود، دو فاز تکی دیگر کار میکنند در حالی که در ترانسفورماتور سه فاز اینطور نیست.
راهکارهای سادهای که مصرف برق را کاهش میدهد
ترانس و استابیلایزر، سد محکم برای نوسان برق سه فاز
یکی از مشکلات مرسوم برای سیستمهای برق سه فاز نوساناتی است که به ناگهان رخ میدهد. از آنجایی که اشاره کردیم، این سیستم بیشتر در مراکز صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار میگیرد و به همین دلیل در صورت بروز مشکل یا نوسانات کم و زیاد، این مراکز دچار مشکلات جدی میشوند. برای اینکه بتوانید از نوسانات احتمالی رها شوید، بهترین کار استفاده از ترانس و استلابلایزر است. اما ابتدا باید ببینیم ترانس و استابلایزر سه فاز چیست؟
استابیلایزر سه فاز چیست، انواع آن کدام است؟
استابلایزر سه فاز درواقع مانند مدلهای دیگر تثبیتکننده ولتاژ است که شامل مدارهای کنترل الکترونیکی ساده برای نظارت و کنترل ولتاژ، تعمیر و نگهداری سیستم میشود و عملکرد شفاف و سادهای دارد. معمولا بیشترین استابلایزرهایی که مورد استفاده قرار میگیرند سرووموتوری یا رلهای هستند و با کنترل نوسانات برق از آسیب لوازم برقی جلوگیری میکند. به معنای سادهتر استابلایزر سه فاز ولتاژ ورودی 320 تا 450 ولت را گرفته و خروجی ثابت 380 ولت تحویل میدهد.
استابلایزر سرووموتوری چیست
استابلایزر Servo سه مرحلهای که با گردش هوا خنک میشود، در واقع یک تثبیتکننده قدرتمند ولتاژ است که براساس جدیدترین تکنولوژیهای روز دنیا ساخته شده و برای جبران نوسان ولتاژ استفاده میشود. داخل آن از مبدلهایی استفاده شده که سیمپیچی آن روی هستههای حلقوی انجام شده است. نکته مثبت اینجاست که استابلایزر سرووموتوری خیلی دقیق ولتاژ خروجی را تثبیت و جبران میکند. سروو موتور به صورت AC و DC و گیربکسدار و بدون گیربکس وجود دارد و در واقع شامل یک الکتروموتور است که مدارهای الکترونکی در کنار آن قرار دارند. این تجهیزات الکترونیکی دقت الکتروموتور را افزایش میدهند و این دقت، کنترل زاویه، کنترل شتاب و کنترل سرعت را شامل میشود.
استابلایزر رلهای چیست
نام دیگر استابلایزر رلهای، مدل ترانسی است که در آن چند سیم پیچ در خروجی قرار دارد و روی هرکدام از آنها یک رله وصل شده است. مدار این تثبیتکننده با اندازهگیری ولتاژ ورودی تعیین میکند که تنظیم ولتاژ خروجی برعهده کدام رله است. ضمن اینکه نباید فاصله ولتاژ بین رلهها کمتر از 10 ولت باشد. بر اساس تکنولوژی و ساختار میشود گفت عملکرد استابلایزرهای رلهای سریعتر و استابلایزرهای سروو موتوری دقیقتر است.
ترانس سه فاز چیست؟
ترانسفورماتور که با نام ترانس یا مبدل هم شناخته میشود، به صورت کاهنده یا فزاینده کاربرد دارد و شامل جدیدترین تکنولوژیها برای انتقال ولتاژ بین منابع مختلف استفاده میشوند. وقتی سه ترانس تک فاز داشته باشید و سیمپیچهای اصلی و ثانویه به درستی متصل شده باشند، ترانس سه فاز ساخته میشود.
ویژگیها و کاربردهای ترانس و استبلایزر سه فاز
ترانسهای سه فاز در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند که میتوان به سیستمهای مبرد، خنککننده، تهویه، شبکههای ولتاژ بالا، شبکههای توزیع برق، ژنراتورها، سیستمهای صنعتی و… اشاره کرد. ترانس سه فاز نسبت به تک فاز ابعاد کوچکتر، قیمت ارزانتر و وزن سبکتر دارد. کنترل هر فاز به صورت جدا، سه صفحه نمایش دیجیتالی مجزا برای نمایش ولتاژ خروجی، امکان نویزگیری، کلیدهای تنظیم ولتاژ ورودی، تنظیم ولتاژ خروجی تا 400 ولت، کلیدی بایپس و امکان استفاده از هر فاز به صورت تک فاز از مهمترین ویژگی استابلایزر سه فاز است. این نوع تثبیتکننده در دستگاههای CNC، دستگاههای لیزر، تجهیزات پزشکی، دستگاه برش، دستگاه چاپ و بستهبندی و… کاربرد دارد.
آیا میتوان از ترانس تک فاز برای برق سه فاز استفاده کرد؟
قبل از خرید استابلایزر ترانس سه فاز به این نکات دقت کنید
برای خرید استابلایزر ترانس سه فاز باید برخی نکات را مد نظر قرار دهید که بهشرح زیر هستند:
استابلایزر در سه نوع استابلایزر رلهای، استابلایزر استاتیک و استابلایزر سروو موتوری در بازار موجود هستند. هرکدام از آنها هم ویژگیهای خود را دارند و بنابراین بهتر است که نوع استابلایزر موردنظر باتوجه به نیاز خریداری شود.
توصیه میشود تثبیتکننده ولتاژ را متناسب با نوع دستگاهی که به آن متصل میشود انتخاب کنید. هر وسیله صنعتی یا خانگی محدوده انرژی خاصی دارد و استابلایزر حتما باید متناسب با آن خریداری شود.
سطح نوسان ولتاژ را در منطقه خود بررسی کنید و بعد استابلایزر متناسب با آن دامنه نوسان را برگزینید. استابلایزر باید بتواند ولتاژ ورودی را ثابت نگاه دارد و ولتاژ خروجی متناسب با دستگاهی که به آن وصل است را فراهم سازد. حال اگر سطح نوسان بیشتر از محدوده کاری استابلایزر باشد، ممکن است برای دستگاه شما مشکل ایجاد کند.
استابلایزر ترانس سه فازی را انتخاب کنید که گارانتی معتبر داشته باشد. مدلهای دیجیتالی و اتوماتیک استابلایزر بهدلیل اینکه قابلاطمینانتر و دقیقتر هستند عملکرد بهتری هم دارند. بنابراین برای خرید توصیه میشود نوع دیجیتالی را برگزینید.
کدام مدل و برند را بخریم؟
همانطور که اشاره کردیم ترانس و استابلایزر سه فاز مدلهای مختلفی دارند. در حال حاضر ترانس اتوماتیک و استابلایزر سروو موتوری و رلهای و استاتیک بیشترین کاردبرد را دارند. بیشترین مدلهایی که فروش بالایی دارند و میتوانید از سایت دیجی خرید به صورت آنلاین خرید کنید در زیر آورده شده است:
جمعبندی
برق سه فاز در جاهایی که شبکه حاوی بار سنگین است به کار میرود. با اینکه بیشتر این سیستم در شبکه صنعتی و تجاری به کار میرود، ولی در مجتمعهای مسکونی نیز با توجه به کارگیری آسانسور و موارد دیگر از برق سه فاز استفاده میشود. این سیستم مزایای زیادی دارد که به آنها اشاره کردیم، ولی معایبی هم دارد و بروز نوسانات میتواند خسارات زیادی به بار آورد.
بهترین تصمیم برای جلوگیری از این اتفاق بهکارگیری ترانس و استابلایزر سه فاز است. برای این منظور باید سراغ ترانس اتوماتیک و استابلایزر سروو موتوری یا رلهای بروید. البته ترانس به خوبی انتقال جریان را کنترل میکند و استابلایزر، تثبیتکننده ولتاژ خروجی است.