فهرست مطالب
همه ما میدانیم از زمانی که الکتریسته و نورهای مصنوعی اختراع شدند تحول عظیمیدر زندگی بشر اتفاق افتاد. از آن زمان به بعد دانشمندان این حرفه دائما در تلاشند که بتوانند کیفیت لامپها را بهتر کنند تا هرچه بیشتر با شرایط مناسب چشم انسان هماهنگی داشته باشد. امروزه در بازار هم لامپهای معروف به مهتابی یا فلورسنت عرضه میشوند و هم لامپهایی به نام لامپهای آفتابی وجود دارند. سوالی که شاید برای هر مصرف کننده ای پیش بیاید این است که تفاوت لامپ مهتابی و آفتابی چیست؟ و بهتر است کدام یک را انتخاب کنیم؟
در این مقاله میخواهیم شما عزیزان را با تفاوت لامپ مهتابی و آفتابی آشنا کنیم. در این صورت با توجه به نیازتان میتوانید بهترین نوع لامپ را انتخاب کنید تا آسیب کمتری به چشمانتان وارد شود.
مقایسه لامپ مهتابی و آفتابی
برای اینکه بتوانیم بین لامپ مهتابی و آفتابی یکی را انتخاب کنیم ابتدا باید تفاوت لامپ مهتابی و آفتابی را بدانیم. در گام بعدی حتما میدانید که اگر بخواهیم به خوبی تفاوت بین دو موضوع یا دو شی را درک کنیم بهترین کار این است که ویژگیهای هرکدام را بدانیم. سپس این ویژگیها را به عنوان تفاوت آن دو کنار هم قرار داده و به مقایسه لامپ آفتابی و مهتابی بپردازیم. بنابراین اولین کار این است که ویژگی هر کدام از این دو لامپ را برایتان توضیح دهیم.
به چه لامپهایی لامپ مهتابی گفته میشود؟
لامپهای مهتابی که به فلورسنت نیز مشهور هستند یکی از بزرگترین منابع نوری در تمام پروژهها اعم از ساختمانهای مسکونی، تجاری، کارخانهها و … محسوب میشوند. این نوع لامپها در سه نوع کاتد سرد، کاتد گرم و الکترولومینسنت وجود دارند. اما همه آنها از از فسفرهای تحریک شده توسط الکترون برای ایجاد نور استفاده میکنند.
لامپهای فلورسنت ابتدا برای استفادههای تجاری در سال 1930 تولید شدند. البته این لامپها از دهه 1880 وجود داشتند، اما به شکل تجاری و کاربردی نبودند. بعدها بهینه شده و به تولید انبوه رسیدند.
درباره لامپ فلورسنت بیشتر بدانید
امروزه از این لامپها بیشتر برای نمایشگرهای LCD، نورهای تزئینی، نورهای نشان دهنده یک علامت خاص و نورپردازیهای عمومیدر فضاهای خالی و کوچک استفاده میکنند.
این لامپها با اینکه شدت نور خوبی دارند اما تنها میتوانند تا چند متر اطراف خودشان را روشن کنند و برای روشنایی فضاهای دورتر از آنها استفاده نمیشود.
یکی از موادی که در لامپهای فلورسنت به کار برده میشود جیوه و ماده دیگر آرگان میباشد. لامپهای فلورسنت نسبت به لامپهای رشته ای برق خیلی کمتری مصرف میکنند و با این حال نور خوبی دارند. به همین علت بعد از تولیدشان به سرعت در بازارهای تجاری جای خود را باز کردند. لامپهای فلورسنت قدیمیهنگام روشن شدن به دلیل مکانیسمیکه باید برای ایجاد نور در آنها اتفاق میافتاد صدای وز وز داشتند. امروزه تولیدکنندگان اقداماتی برای کاهش این صدای وزوز انجام داده اند اما هنوز هم برخی از آنها صدای کمیدارند.
به چه لامپهایی لامپ آفتابی گفته میشود؟
لامپهای آفتابی لامپهایی با طیف رنگ گسترده و بیشتر زرد است که حتما با آنها از قدیم الایام آشنا هستید. امروزه به این نتیجه رسیده اند که لامپهای زرد به دلیل نداشتن اشعههای ماوراء بنفش برای چشم به خصوص برای مطالعه و انجام کارهای دقیق مانند نقشه کشی مناسب تر هستند. از لامپهای آفتابی نیز مانند لامپهای مهتابی در انواع مکانهای مختلف مانند فروشگاهها، مراکز تجاری، کارخانجات، خانهها، پارکها، مکانهای تفریحی و … استفاده میشود.
برخلاف لامپهای مهتابی این نوع لامپها هم در نزدیکی خودشان نور زیادی ایجاد میکنند و هم تا چندین متر دور و بر خود را روشن میکنند. به همین دلیل برای جاهایی که میخواهند لامپ کمتری استفاده کنند اما فضای بیشتری با همان تعداد لامپ کم، روشن شود مانند ایوان خانهها، پارکها و … از لامپهای آفتابی استفاده میکنند. تا این جا به طور تقریبی با ویژگیهای لامپهای مهتابی و آفتابی آشنا شدیم و توانستیم تا حدودی آنها را با هم مقایسه کنیم. حالا میتوانید درک بهتری از تفاوت لامپ مهتابی و آفتابی داشته باشید. در ادامه برای اینکه بدانید رنگ لامپ به چه صورتی باید انتخاب شود و چه رنگی مناسبتر است، دیگر موارد تفاوت لامپ مهتابی و آفتابی را نیز برایتان توضیح میدهیم.
تفاوت لامپ آفتابی یا مهتابی
همانطور که از توضیحات قبلی مشخص شد برخلاف تصور بسیاری از مردم، تفاوت لامپ مهتابی و آفتابی تنها در رنگ لامپ نیست. بنابراین باید بدانید که این دو نوع لامپ چه تفاوتهای دیگری دارند تا بتوانید بهترین نوع لامپ بر اساس نیازتان که مناسب و کاربردی هم باشند را انتخاب کنید.
این تفاوتهای اساسی عبارتند از:
مقدار اشعه فرابنفش ساطع شده توسط لامپ مهتابی و آفتابی فرق میکند.
لامپهای آفتابی با رنگ لامپ زرد اشعه ماوراء بنفش کمتری دارند. این اشعه یکی از اشعههای خورشید است که به اسم UV شناخته میشود و حتما شما در هنگام خرید انواع ضد آفتابهای خود اسم آن را بارها شنیده اید. این اشعه به راحتی در پوست بدون محافظت نفوذ کرده و به بدن و پوست آسیب میرسانند. افرادی که از لامپهای مهتابی با اشعه یو وی بیشتر در خانه و محل کار استفاده میکنند، قطعا بیشتر دچار لک صورت و آسیبهای داخلی میشوند.
درباره عوارض اشعه فرابنفش در چشم و پوست بیشتر بدانید
این افراد فکر میکنند در خانه نیازی به استفاده از ضد آفتاب نیست و به همین دلیل اشعه یو وی به راحتی در پوستشان نفوذ کرده و باعث چین و چروک و لک میشود. از ضررهای دیگری که این اشعه میتواند برای شما ایجاد کند میتوان به سرطان پوست و سوختگی قرنیه چشم نیز اشاره کرد. بنابراین از این نظر بهترین انتخاب به خصوص برای خانه، لامپهای با رنگ متمایل به آفتابی میباشد.
لامپ مهتابی و آفتابی در کیفیت دید شما تاثیر میگذارند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید شما یک شی یا فضای خاص را با لامپ مهتابی و آفتابی بصورت یکسان نخواهید دید. معماران از این خاصیت در طراحیهای خود استفادههای زیادی میکنند. مثلا نورهای سفید فضا را بزرگتر از متراژ عادی و نور زرد همان فضا را کوچکتر نشان میدهد. از این نظر انتخاب بین لامپهای مهتابی و آفتابی بیشتر به سلیقه شما بستگی دارد که دوست داشته باشید مکان نصب لامپ به چه شکلی دیده شود.
با توجه به تفاوت لامپ آفتابی یا مهتابی برای اهداف مختلف چه لامپی را انتخاب کنیم؟
شاید با توضیحاتی که برای لامپهای مهتابی و آفتابی دادیم هنوز کمیگیج باشید و نتوانید آن طور که دلتان میخواهد بهترین نوع لامپ را برای کاربرد مورد نظرتان انتخاب کنید. در این قسمت ما به شما کمک خواهیم کرد تا از روی ویژگیهایی که روی کارتن لامپ نوشته میشود بتوانید بهترین رنگ لامپ را تشخیص دهید.
لامپهایی که در خانهها استفاده میشوند معمولا سه رنگ اصلی دارند. هر کارخانه ای برای این سه رنگ اسمهایی را با توجه به برند خودش انتخاب کرده است. بنابراین هنگام خرید شما رنگ لامپها را با نامهای مختلف مثل نور روز، آفتابی، سفید سرد و … میبینید. به این موارد توجه نکنید. شما برای خرید لامپ مناسب فقط باید به عدد دمای رنگ لامپ توجه داشته باشید. اگر این عدد تقریبا 3000K ( کلوین واحد اندازه گیری حرارت لامپ) بود یعنی آن لامپ، رنگی شبیه به لامپهای آفتابی و زرد ایجاد میکند.
اگر عدد دمای رنگ تقریبا 6000K بود، رنگی که ایجاد میشود بیشتر به رنگ لامپهای مهتابی میخورد و سفید است. بین این دو دما نیز نور ترکیبی و بین سفید و زرد ایجاد میشود. طوری که هرچه به 6000K نزدیکتر باشد نور به سفیدی میرود و هرچه به 3000K نزدیکتر باشد نور به زردی میرود.
کاربردهای مختلف انواع رنگ لامپ
لامپهای سفید گرم
این لامپها از نوع لامپهای آفتابی هستند. با این حال کاملا زرد نبوده و دمای آنها حدود 3300 کلوین میباشد. از این لامپها بیشتر برای فضاهای که کاربران در آن میخواهند به استراحت بپردازند نظیر اتاق خواب، بیمارستانها، هتلها و یا سالنهای کنفرانس که نیاز به آرامش و تمرکز وجود دارد استفاده میشود.
لامپهای خنثی
این لامپها درجه حرارتی بین 3300 تا 5000 دارند که در واقع رنگ لامپ آنها ترکیبی از رنگ سفید و زرد است. شاید بتوان گفت این نوع لامپها بهترین نوع لامپ برای انواع فضاهای کاری مانند دفاتر اداری، نمایشگاهها، بانکها، آشپزخانهها و مراکز آموزشی میباشند. این لامپها چشم را اذیت نمیکنند و نور خوبی دارند. بنابراین برای استفادههای طولانی مدت مناسب اند.
لامپهای نور روز
این لامپها از انواع لامپهای مهتابی هستند که دمای آنها بیشتر از 5000 کلوین میباشد. میزان نوری که این لامپها تولید میکنند تقریبا زیاد است و بیشتر برای فضاهای بزرگ مانند انواع فروشگاهها، کارخانجات و … از آنها استفاده میشود.
نکاتی در مورد طول عمر لامپها و گارانتی لامپها
جمع بندی
باز میگردیم به سوال اصلی لامپ آفتابی یا مهتابی ؟ همانطور که ملاحظه کردید تفاوت اصلی لامپ مهتابی و آفتابی در رنگ لامپ است. اما هرکدام از آنها خصوصیات دیگری هم دارند که در این مقاله سعی کردیم به طور کامل آنها را توضیح دهیم. با خواندن این مقاله قطعا شما میتوانید بهترین لامپ مورد نیاز خود را بر اساس کاربرد آن انتخاب کنید و این کار قدمیبرای حفظ سلامتی بیشتر شما خواهد بود.