یکی از پایههای اصلی در پیشرفت تکنولوژی و زندگی روزمره اختراع برق است.به همین دلیل دانستن اصطلاحات اولیه برق برای همه افراد ضرورت دارد. هرچند بهتر است این کار را به متخصص آن بسپارید اما دانستن مفاهیم پایه برق به زبان ساده نیز به شما در این زمینه کمک خواهد کرد.
بدین منظور بخش پشتیبانی فنی مجموعه دیجیخرید به منظور آشنایی مخاطبان برخی از تعاریف و اصطلاحات مرتبط با حوزه تخصصی را در یک مجموعه چند بخشی گردآوری کرده است که در بخش اول آن به معرفی اصطلاحات و تعاریف مربوط به یکاهای مرتبط همچون ولت ، ولت آمپر ، وات، جریان، آمپر، بار الکتریکی، مقاومت، توان ظاهری و توان مصرفی پرداختیم و در بخش دوم به معرفی توان اسب بخار، فرکانس، افت ولتاژ، جریان برق متناوب، جریان برق مستقیم، ولتاژ پیک، کاپاسیتانس، خازن، راکتانس سلفی وخازنی پرداختیم
بخش اول و دوم مقالات تعاریف کوتاه و اصطلاحات اولیه برقی را از دست ندهید؛
تعاریف کوتاه و اصطلاحات اولیه برقی – بخش اول
تعاریف کوتاه و اصطلاحات اولیه برقی – بخش دوم
در بخش سوم و پایانی به معرفی مختصر اینورتر، باتری، برقگیر، بریکر، برق تکفاز و سه فاز، سروو موتور، ولتاژ اولیه و ثانویه، برق فشار قوی و… خواهیم پرداخت:
اینورتر
اینورتر دستگاهی است که ولتاژ مستقیم را به ولتاژ متناوب تبدیل میکند. معمولا از این دستگاه برای دستگاههای مهم استفاده میشود.
خرید اینورتر متناسب با نیاز شما
باتری
باتری از مجموعه ای سلول تشکیل شده است که در آنها فعل و انفعالات الکترو شیمیایی قابل رفت و برگشت انجام میشود. هر سلول موجود در باتری، دارای صفحات مثبت و منفی و ماده ای به نام الکترولیت تشکیل شده است که عملکرد باتری به دلیل وجود آنها اتفاق میافتد.
برقگیر
برقگیر یک وسیله محافظتی است که جریان اضافی را گرفته و به زمین انتقال میدهد. معمولا این جریانهای اضافی به دلیل اتفاقات ناخواسته مانند صاعقه یا اختلالات سیستمیمانند قطع ناگهانی اتفاق میافتد که اگر تخلیه نشود میتواند خطرناک باشد.
بریکر
بریکر یک کلید قدرتی است که در مواقع ضروری سریعا جریان را قطع میکند یا جریان را به زمین انتقال میدهد. معمولا این کلید در یک فضای عایق شده قرار میگیرد و نقش محافظتی دارد.
پلاک ترانس
به پلاکی که روی انواع ترانسها نصب میشود و اطلاعات ساختاری آن نظیر سال ساخت، قدرت جریان ترانس، عمر مفید، کشور سازنده و موارد دیگری از این دست را به خریدار نشان میدهد پلاک ترانس گفته میشود.
تپ چنجر
تپ چنجر وسیله ای است که در قسمت فشار قوی ترانس نصب میشود تا میزان ولتاژ خروجی را تغییر دهد.
برق تک فاز
برق تک فاز به جریانی گفته میشود که از دو رشته سیم به نام فاز و نول با اختلاف پتانسیل 220 ولتاژ عبور میکند. معمولا برق خانهها و ساختمانهای اداری از نوع تک فاز میباشد.
برق سه فاز
برق سه فاز برای شبکههای پرقدرت و بزرگتر مانند نیروگاهها و کارخانههای صنعتی میباشد که در آن جریان الکتریکی از سه رشته سیم با اختلاف پتانسل 380 ولت عبور میکند. از برق سه فاز برای انتقال برق از نیروگاه به منابع شهری استفاده میشود. بنابراین سیم کشیهایی که در نزدیکی محل سکونتتان میبینید از نوع سه فاز میباشد.
بیشتر بخوانید؛ آیا میتوان از ترانس تکفاز برای برق سهفاز استفاده کرد؟
سروو موتور
سروو موتور، موتوری است که نسبت به موتورهای معمولی از قدرت و دقت بالاتری برخوردار است. به علاوه قابلیت جابجایی زاویه، موقعیت و سرعت نیز در آن وجود دارد. بنابراین در مدارهای خاص که نیاز به بازده بیشتری وجود داشته باشد، از این نوع موتور استفاده میکنند.
ولتاژ ورودی
ولتاژ ورودی دستگاه، ولتاژی است که دستگاه با آن شروع به کار میکند که به آن محدوده ولتاژ نیز گفته میشود و با ولتاژ کاری تفاوت دارد. در واقع ولتاژ کاری به ولتاژی گفته میشود که دستگاه برقی در هر لحظه با آن کار میکند. مثلا اگر ولتاژ ورودی یک دستگاه 120 تا 220 ولت باشد ممکن است در هر لحظه با ولتاژ 130 کار کند.
ولتاژ خروجی
ولتاژ خروجی به ولتاژی گفته میشود که بعد از گذشتن از مسیر مدار الکتریکی یعنی عبور از مقاومتها و خازنها به وجود میآید. معمولا ولتاژ خروجی کمتر از ولتاژ ورودی است، زیرا در این مسیر مقداری از انرژی الکتریکی هدر میشود.
ولتاژ اولیه و ثانویه
ولتاژ اولیه ولتاژی است که از منبع تغذیه به دستگاه تزریق میشود. در واقع سیستمهای توزیع اولیه جریان شامل خطوط انتقالی هستند که توسط ترانسفورماتورهای توزیع، ولتاژ اولیه و شدید را به ولتاژ ثانویه و قابل مصرف در خانهها و ادارات تبدیل کرده و وارد خطوط برق شهری میکند. از طرفی در هر دستگاه برقی، ولتاژ ورودی به عنوان ولتاژ اولیه و ولتاژ کاری به عنوان ولتاژ ثانویه محسوب میشود.
برق فشار قوی
به نوعی از سیستم انتقال انرژی الکتریکی برق فشار قوی یا جریان مستقیم با ولتاژ بالا گفته میشود. این روش برای انتقال انرژی الکتریکی در مقیاسهای بسیار بزرگ و به عنوان جایگزینی برای روشهای سنتی استفاده از جریان متناوب کاربرد دارد.
فیوز
در مدارهای الکتریکی مانند برق منازل از قطعه ای به نام فیوز برای حفاظت دستگاهها استفاده میشود. وظیفه این قطعه، قطع جریان عبوری در صورت افزایش ناگهانی و غیر مجاز است که میتواند باعث ایجاد خطراتی مثل آتش سوزی شود. این قطعه باعث میشود جریان الکتریکی اضافی به قسمتهای مختلف مدار آسیبی نزند. امروزه فیوزها در طرحها و انواع مختلفی بسته به جریان عبوری و زمان واکنش آنها تولید میشود
پرش فیوز
فیوز از یک سری پیچهای سرامیکی کوچک ساخته شده است که در سوکتهای پنل فیوز قرار میگیرد. در داخل فیوز یک نوار فلزی وظیفه عبور تمام انرژی الکتری به قسمتهای مختلف خانه که برق کشی شده است را به عهده دارد. این نوار، قطری برابر با قطر سیم برق دارد و اگر به صورت ناگهانی انرژی زیادی از آن عبور کند ذوب شده و جریان برق به طور موقت قطع میشود. گاهی برای وصل مجدد جریان نیاز به تعویض فیوز میباشد. البته تا زمانی که عامل ایجاد قطعی در برق خانه مرتفع نشود تعویض فیوز فایده ای ندارد.
فاز متر
فازمتر وسیله ای است که با یک لامپ کوچک هنگام تماس با خطوط انتقال جریان الکتریکی وجود یا عدم وجود برق را مشخص میکند.
کلید محافظ جان
همانطور که گفتیم در صورت عبور جریان غیرمجاز، فیوز جریان را به صورت موقت قطع میکند. اما زمانی که به هر دلیل جریان رفت و برگشت با هم برابر نباشد و بین آنها اختلاف ایجاد شود، احتمال نشت جریان وجود دارد که ممکن است فیوز آنها را شناسایی نکند. کلید محافظ جان میتواند این کار را انجام دهد و از آتش سوزی یا برق گرفتگی جلوگیری خواهد کرد.
بیشتر بخوانید ؛ کلید محافظ جان چیست؟
سخن آخر
امروزه زندگی همه ما به شدت به انرژی الکتریکی وابسته است و تقریبا 90 % از لوازم مصرفی ما در خانه با برق کار میکند. بنابراین دانستن مفاهیم پایه برق به زبان ساده به ما کمک میکند تا بهتر بتوانیم آنها را شناخته و با طریقه عملکرد آنها آشنا شویم و در صورت خراب شدن بدانیم که در چه زمینه باید به دنبال تعمیر دستگاه باشیم.