تاثیر نوسان برق بر لوازم خانگی

در این نوشته به تاثیر نوسان برق بر لوازم خانگی پرداخته شده است. مطالبی نیز در باب معنای نوسان برق، عوامل ایجاد کننده آن و راهکارهای محافظت از لوازم برقی در مقابل این نوسان مطرح شده است. پس با ما همراه باشید تا از تبعات ناشی از نوسان برق مطلع شده و لوازم برقی منزل خود را محافظت کنید.

 

تاثیر نوسانات برقی در یک نگاه

همه ما در طول زندگی با لامپ های در حال سوسو زدن در اتاق پذیرایی مواجه شده ایم، چیزی که اثر مستقیم نوسان برق در منزل ماست. نوسان برق در بسیاری از اوقات ممکن است اثر سریع و واضحی نداشته باشد، اما گاهی اوقات دارای اثری آنی و گاها سنگین مانند سوختن لوازم خانگی و یا آتش سوزی در منزل است. در ادامه تاثیر نوسان برق بر لوازم خانگی را توضیح داده و راهکارهای پیش گیری از آسیب های احتمالی را شرح خواهیم داد.

نوسان برق چیست؟

جریان برق دارای فاکتورهای مشخص و استانداردی در سراسر یک کشور است که تمامی لوازم خانگی در مصرف، تابع این شاخصه ها هستند. اگر بخواهیم ایران را به عنوان مثال در نظر بگیریم جریان 220 ولت با شدت جریان 50 هرتز جریان برق استاندارد محسوب می شود. پس تمامی لوازم خانگی اعم از یخچال، کولر آبی و گازی، تلوزیون، کامپیوتر و لپ تاپ و … باید برای داشتن کارایی صحیح در ایران مطابق این استاندارد طراحی شوند. اگرچه این مقدار جریان باید همواره ثابت بماند اما همیشه موانعی وجود دارند که باعث افت مقدار جریان و یا افزایش آن می شوند یعنی همان چیزی که نوسان برق نامیده می شود. از عوامل موثر بر ایجاد نوسان برق می توان به استفاده از دستگاه های با مصرف فوق ظرفیت مشترک، خیس شدن سیم ها بر اثر باران، معیوب بودن دستگاه، استفاده از دستگاه هایی مانند دستگاه جوشکاری، رعد و برق، وجود مشکل در سیستم سیم کشی منزل و سیستم انتقال برق اشاره کرد.

آیا نوسان برق منجر به ایجاد خسارت در لوازم خانگی می شود؟

تاثیر نوسان برق بر روی لوازم خانگی می تواند بسیار مخرب باشد. اگر وسیله الکتریکی شما گران قیمت باشد نوسان برق می تواند هزینه های زیادی را به دنبال خود بیاورد.

افزایش بیش از حد ولتاژ بر اثر نوسان برق باعث می شود که وسیله الکتریکی شما خیلی سریع و خیلی زیاد کار کند و این موضوع می تواند باعث کاهش عمر آن شود. ولتاژ بالا می تواند واکنش های متعددی را ایجاد کند. یکی از آشکارترین آنها آسیب دیدن عایق سیم ها است که خود یک خطر الکتریکی محسوب می شود، خصوصا زمانی که سیم ها قابل تماس با بدن یا زمین باشند. به علاوه این افزایش جریان می تواند منجر به افزایش حرارت سیم ها و تبعات تلخی شود.

مزایای استفاده از استابلایزر

آیا افت جریان می تواند منجر به خسارت لوازم خانگی شود؟

تاثیر نوسان برق بر لوازم خانگی محدود به افزایش جریان نیست. افت بیش از حد جریان نیز می تواند منجر به خسارت شود. وقتی که جریان برق شدیدا کاهش می یابد این احتمال وجود دارد که وسیله الکتریکی شما نتواند در سطح بار مورد انتظار عمل کند که این امر باعث خرابی برخی از قطعات می شود. علت این مساله تمایل جریان به افزایش در مدار است.

 همچنین سیم نیز ممکن است استحکام خود را از دست دهد که این به نوبه خود می تواند منجر به اتصال کوتاه و آتش سوزی شود. وقتی که ولتاژ بسیار کم می شود آمپر یا همان شدت جریان افزایش می یابد که این امر منجر به ذوب شدن برخی قطعات و یا عدم کارایی صحیح دستگاه می شود.

امروزه دستگاه های جدید حتی یخچال ها در برخی کشورهایی که دارای کنترل الکتریکی ضعیفی هستند طوری طراحی شده اند که ولتاژهای کم و زیاد را کنترل کنند.

میزان حساسیت لوازم برقی به نوسان برق به یک اندازه هم نیست. برخی بسیار نسبت به نوسان برق حساس تر هستند. این مساله در مورد لوازم برقی با سیم پیچ های زیاد مانند موتورها و نیز لوازم الکترونیکی مانند کامپیوتر و تلویزیون صادق است.

تاثیر نوسان برق بر یخچال و فریزر

یخچال و فریزر و لوازم برقی مشابه آنها ممکن است دارای موتور AC باشند. این موتورها دارای سیم پیچ های عایق بندی شده و دارای مقاومت در برابر ولتاژهای عادی هستند. ولتاژ بیش از حد می تواند عایق را خراب کند و منجر به ایجاد جرقه و سوزاندن بخشی از آن گردد؛ امری که می تواند بستر را برای همین تاثیر توسط ولتاژ پایین تر نیز فراهم کند. سرانجام ممکن است سیم پیچ ها در نقاطی دچار اتصالی و باعث کاهش راندمان موتور و گرمای اضافی شود.

هر وسیله دارای سیم پیچ مانند موتور یا ترانسفورماتور (البته غیر از بخاری) تحت تاثیر ولتاژهای بالا قرار می گیرد.

ولتاژ بیش از حد پایین موجب مصرف جریان بیشتر توسط موتور برای ادامه گشتاور می شود. جریان های بالا نیز می تواند منجر به داغ شدن نقاط حساس به جریانات بیش از حد مانند اتصالات و سوئیچ ها شود.

• راهنمای خرید استابلایزر برای یخچال فریزر

به علاوه یخچال و فریزر جزء دستگاه هایی هستند که به صورت اتومات خارج از اختیار شما دائما برای رساندن دمای داخل خود به حد تعیین شده خاموش و روشن می شوند و چنانچه جریان برق به صورت قابل توجهی کاهش یابد، موتور آنها هنگام استارت خوردن دچار آسیب می شود؛ مسئله ای که در مورد یخچال های ساید بای ساید حساس تر است چرا که قدرت موتور آنها قوی تر و شدت استارت اولیه در مقایسه با یخچال و فریزرهای معمولی بیشتر است، لذا افت جریان موجب آسیب جدی تری در آنها خواهد بود. این همه ماجرا نبوده و وجود سیستم های متعدد کنترل دما در این گونه یخچال ها موجب افزایش ریسک آسیب پذیری آنها می شود.

چگونه مانع سوختن موتور یخچال شویم؟

تاثیر نوسان برق بر سایر لوازم برقی

باید توجه داشت که تعدادی از لوازم برقی به گونه ای هستند که وقتی شما آنها را خاموش می کنید جریان برق به کلی در آنها قطع می شود و این بدین معناست که نوسان برق هنگام خاموش بودن آنها تاثیری بر آنها ندارد. وسایلی مانند اجاق گاز و ماشین لباسشویی و هودهای غیر لمسی و کولر اینچنین هستند.

دسته دیگر آنهایی هستند که حتی در هنگام خاموش بودن نیز کاملا خاموش نیستند، بلکه ظاهر آنها خاموش است و مقداری جریان برق در آنها به خاطر آماده باش بودن وجود دارد. این دسته از لوازم برقی حتی هنگام خاموش بودن نیز در مقابل نوسان برق آسیب پذیر هستند. تلویزیون و به طور کلی دستگاه های صوتی و تصویری و هود لمسی آشپزخانه از این دسته محسوب می شوند.

چگونه از لوازم الکتریکی منزل در برابر نوسان برق محافظت کنیم؟

محافظت از خانه و لوازم الکتریکی منزل در برابر نوسان برق از امور اساسی و ضروری به حساب می آید. تهیه یک دستگاه تثبیت کننده ولتاژ یا به اصطلاح استابلایزر می تواند راه حلی مطمئن برای مشکل نوسان برق منزل شما باشد.

استابلایزر که کلمه ای انگلیسی به معنای تثبیت کننده است ولتاژ موجود در سیم را در هر لحظه سنجیده و در هنگام افزایش یا افت جریان، ولتاژ ثابت و قابل قبولی را به وسیله برقی شما هدایت می کند تا نوسان برق نتواند موجب آسیب وسایل الکتریکی و الکترونیکی منزل شما شود.

این دستگاه که برخی آن را با نام ترانس اتوماتیک و نیز ترانس افزاینده برق می شناسند دارای ترانس تقویت کننده و برد میکروپروسسوری برای کنترل مداوم جریان ورودی به دستگاه برقی است. مزیت این دستگاه نسبت به محافظ های معمولی برق که به راحتی در تمامی مغازه های فروش کالای برق موجود هستند، به این است که این دستگاه در صورت تغییر ولتاژ، جریان را قطع نمی کند و وسیله برقی شما خاموش نمی شود بلکه جریان را تثبیت کرده و به شما تحویل می دهد مگر آنکه ولتاژ از محدوده تعیین شده برای آن عبور کند که در این صورت جریان را قطع می کند اما محافظ های برق در صورت تغییر ولتاژ، جریان را قطع و موجب خاموشی وسیله برقی شما می شوند. تفاوت دیگر در میزان دقت آنهاست. دستگاه تثبیت کننده ولتاژ دارای دقت بسیار بالایی است این در حالی است که محافظ های معمولی برق دارای دقت زیادی نیستند. اگر شما از مشکل وجود نوسان برق در منزل خود نگران هستید خرید دستگاه استابلایزر می تواند راه حلی آسان و مطمئن برای رفع این مشکل باشد.

 اگر تامین هزینه خرید یک استابلایزر برای شما مشکل است، می توانید فقط برای وسایل برقی که دارای نوسان برق بیشتری هستند این دستگاه را نصب نمایید و یا از محافظ های برق رایج موجود در مغازه های فروش کالای برق استفاده کنید.

محافظ های معمولی برق دارای فیوز بوده و لوازم برقی شما را در برابر افزایش یا کاهش بیش از حد ولتاژ و یا قطعی برق محافظت می کنند.

برای محافظت از همه لوازم برقی خود در برابر نوسان برق شما می توانید از جعبه فیوز استفاده کنید تا هم از لامپ ها و آیفون و مانند آنها محافظت کنید و هم نیازمند به خرید تعداد زیاد محافظ در ازای هر وسیله برقی نباشید.

یادتان باشد که قطع کردن برق لوازم برقی که فعلا در منزل مورد استفاده نیستند یک راهکار رایگان و ساده برای محافظت از آنهاست. اما راهکار اصلی استفاده از یک تثبیت کننده ولتاژ(ترانس اتوماتیک یا استابیلایزر) است.

محافظت از لوازم برقی در برابر قطعی برق

امروزه دستگاهی به نامUPS  به شما این امکان را می دهد تا دچار قطعی ناگهانی برق نشوید. این دستگاه با استفاده از باتری کمکی به شما فرصت کشیدن لوازم برقی از پریز را می دهد.

• خرید دستگاه UPS مورد نیاز محل های مختلف

پیدا کردن علت نوسان برق در خانه

اگر علت نوسان برق مشکل در سیستم سیم کشی منزل شماست به شما اکیدا توصیه می کنیم به خرید محافظ اکتفا نکنید و حتما از یک متخصص برق تقاضا کنید تا سیستم برق کشی خانه شما را چک کند و عیوب احتمالی را بر طرف کند. اعتماد کامل به محافظ های برق و رفع نکردن مشکلات سیم کشی می تواند منجر به خسارت های جبران ناپذیری گردد.

کلام آخر

نوسان برق امری اجتناب ناپذیر در زندگی روزمره ماست. اطلاع از آثار نوسانات برقی بر روی وسایل الکتریکی و الکترونیکی منزل و نیز محافظت از آنها می تواند موجب صرفه جویی در هزینه های زندگی گردد.